Í sameiginlegu ákalli UNICEF og Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) kalla samtökin eftir því að tafarlaust verði komið á loftbrú til Afganistan til þess að hægt sé koma lyfjum, bóluefnum og öðrum hjálpargögnum til þeirra sem þurfa lífsnauðsynlega aðstoð. Þó að aðaláhersla síðustu daga hafi verið að koma fólki úr landinu þá má ekki hunsa þá miklu neyð sem blasir við meirihluta þjóðarinnar. WHO og UNICEF krefjast þess að hjálparstofnanir fái óhindraðan aðgang að fólki í neyð og fái aðstoð við að flytja hjálpargögn með flugi til Afganistan til að mæta vaxandi þörf fyrir aðstoð.

Fyrir valdatöku Talíbana ríkti þegar mikil neyð í Afganistan þar sem þurrkar, COVID-19, fátækt og átök hafa skapað eina verstu mannúðarkrísu í heiminum í dag. Á síðustu tveimur mánuðum hafa hundruð þúsunda Afgana flúið heimili sín og atburðir síðustu vikna hafa stóraukið viðkæma stöðu þeirra.

1 milljón barna lífshættulega vannærð

Henrietta Fore, framkæmdastjóri UNICEF, ítrekaði í yfirlýsingu í dag að virða þurfi alþjóðlega mannúðarsamninga til þess að hægt sé að hjálpa þeim vaxandi fjölda barna sem eru í brýnni hættu. Að minnsta kosti 10 milljónir barna í Afganistan þurfa nú á aðstoð að halda til að lifa af og um 1 milljón barna er í bráðri lífshættu vegna alvarlegrar bráðavannæringar. Yfir fjórar milljónir barna eru ekki í skóla og u.þ.b 435 þúsund konur og börn eru á vergangi.

UNICEF gerir ráð fyrir því að neyð barna og kvenna muni aukast til muna á næstu mánuðum, ekki einungis vegna óvissunnar sem nú ríkir heldur vegna mikilla þurrka og vatnsskorts, samfélagslegra- og efnahagslegra afleiðinga COVID-19 og vaxandi verðbólgu. Nú nálgast einnig veturinn sem getur verið mjög harður á mörgum svæðum.

„Milljónir munu halda áfram að þurfa nauðsynlega þjónustu á borð við heilsugæslu, bólusetningu gegn mænusótt og mislingum, næringu, öruggt skjól, hreint vatn og hreinlætisaðstöðu. Á síðustu árum hefur mikill árangur náðst í að auka aðgengi stúlkna að menntun og brýnt að sá ávinningur haldist áfram. [...] Skuldbinding okkar við börn í Afganistan er ótvíræð og markmið okkar er að sjá til þess að öll börn njóti verndar og að réttindi allra barna séu tryggð,“ sagði Henrietta Fore meðal annars í yfirlýsingunni.

UNICEF hefur verið í Afganistan í 65 ár og er ekki á förum. Fyrir valdatöku Talíbana í landinu hafði UNICEF komið fyrir neyðarbirgðum víðs vegar um landið, þar á meðal hreinlætisvörum, vatnsbirgðum og vítamínbættu jarðhnetumauki sem meðferð við vannæringu barna. UNICEF og samstarfsaðilar hafa einnig sett upp barnvæn svæði og aðstöðu fyrir bólusetningar og meðferð við vannæringu í búðum fyrir fjölskyldur á vergangi í Kabúl. Nú er brýnt að hjálparstofnanir geti áfram flutt lífsnauðsynleg hjálpargögn til landsins og að starfsfólk hafi öruggan og óheftan aðgang að börnum og fjölskyldum í neyð, hvar sem þau eru.

Í síðustu viku hóf UNICEF á Íslandi neyðarsöfnun fyrir börn í Afganistan og hafa viðbrögðin verið mjög góð. Hægt er að styðja söfnunina með því að senda SMS-ið BARN í númerið 1900 (1900 krónur) eða gefa frjálst framlag hér. 

Atburðarásin er hröð og við fylgjumst náið með þróuninni. UNICEF hvetur alla aðila til að virða alþjóðlega mannúðarsamninga og Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna sem tryggir börnum vernd, umönnun, öryggi og menntun.